OSMANLI TARİHİNDE
İLKLER...
Osmanlıların
ilk Beylik merkezleri ve bir bakıma ilk başkentleri Söğüt Kasabası'dır.
Daha sonra sırasıyla
Yenişehir, Bursa, Edirne
ve İstanbul başkent oldu.
Osmanlı
tarihinde ilk savaş,1284 yılında Bizans tekfurlarıyla yapılan Ermeni
Beli savaşıdır.
Osman
Bey'in ele geçirdiği ilk kale Kolca Hisar Kalesi'dir (1285).
Osman
Bey'in ilk askeri anlaşması 1306 yılında yılında Ulubad Tekfuru
ile yapılan anlaşmadır.
İlk fethedilen
ada, 1308 yılında alınan İmrali Adası'dır.
İlk barış
anlaşması, 1330 yılında Orhan Gazi ile Bizans İmparatoru Üçüncü Andronikos
arasında imzalanmıştır.
"Rumeli"
adı verilen Avrupa yakasında ilk ele geçirilen yer, Gelibolu'da Orhan Gazi'nin
büyük oğlu Süleyman
Paşa tarafından alınan Çimpe
limanıdır.
"Sikke"
adı verilen ilk Osmanlı madeni parası Orhan Gazi adına 1327 yılında basılmıştır.
İlk daima
ordu 1328 yılında Orhan Gazi Bey'in emriyle kurulmuş olup bu orduya "Yaya"
adı verilmiştir.
Osmanlı
tarihinde ilk şair padişah Fatih Sultan Mehmed'in babası İkinci Murad'dır.
Osmanlı
padişahlarından İstanbul'u ilk kuşatan 'Yıldırım Bayezıd'dır (1391).
Osmanlı
tarihinde savaş meydanında şehid olan ilk (ve tek) padişah Birinci Murad'dır
(1389), 1. Kosovo Savaşı.
İstanbul'a
defnedilen ilk padişah Fatih Sultan Mehmed'dir.
Fethin
sembolü olan Ayasofya'da ilk Cuma Namazı fetihten üç gün sonra 1 Haziran
1453 günü Akşamseddin
tarafından kıldırılmış olup cemaat
arasında Fatih ve O'nun şanlı askerleri hazır bulunmuşlardır.
Fatih
Sultan Mehmed tarafından İstanbul'a tayin edilen ilk vali Karıştıran
Süleyman Bey'dir.
İlk İstanbul
Kadısı Hızır Bey Çelebi olup; bugünkü Kadıköy semti O'na tahsis
edildiği için bu adı almıştır.
Devişmelerden
olup da Sadrazamlık makamına yükselen ilk kişi, fetihten sonra Fatih Sultan
Mehmed tarfından
tayin edilen Mahmud Paşa'dır.
Önceleri
Asya ve Avrupa'da toprakları bulunan Osmanlı İmparatorluğu'na ilk defa
Afrika'da toprak kazandıran
padişah Mısır Fatihi Yavuz Sultan
Selim'dir.
İstanbul'da
öldürülen ilk padişah, "Genç Osman" adıyla bilinen İkinci Osman'dır.
"Valide
Sultan" adıyla anılan ilk padişah anası, İkinci Selim'in hanımı ve
Üçüncü Murad'ın anası olan
Nur Banü'dur.
Osmanlılarda
ilk matbaa, Üçüncü Ahmed zamanında ve 1327 yılında faaliyete geçen İbrahim
Müteferrika
Matbaası'dır.
İlk vapur,
İkinci Mahmud zamanında ve 1827 yılında satın alınmış olup halk arasında
"Buğu gemisi" adıyla
anılmıştır.
İlk kıyafet
kanunu 3 Mart 1829 yılında ve İkinci Mahmud zamanında yayınlanmıştır. Bu
kanuna göre sarık ve
cüppe ilmiye sınıfına ayrılmış olup
devlet memurlarının fes, setre, pantolon ve kaput giymeleri kararlaştırılmıştır.
İlk gazete
yine İkinci Mahmud döneminde ve 1 Kasım 1831 Salı günü yayınlanan Takvim-i
Vakayi'dir.
Osmanlı
tarihinde ilk borçlanma Sultan Mecid döneminde ve 1855 yılında olmuştur.
28 Haziran Perşembe günü
Londra'da imzalanan anlaşma ile
İngiltere ve Fransa'dan beş milyon İngiliz altını borç alınmıştır.
Türkiye'de
ilk telgraf da yine Sultan Mecid döneminde kurulmuş, 9 Eylül 1855 Pazar
günü faaliyete geçmiştir.
Avrupa
seyahatine çıkan ilk ve tek Osmanlı Padişahı Sultan Aziz'dir 21 Haziran
1867 tarihinde başlayan bu
yolculuk 44 gün sürmüştür.
Türkiye'nin
yurt dışında katıldığı ilk sergi 1851 yılında Lonra'da düzenlenen Tarım
ve Sanayi Ürünleri Sergisi'dir.
Türkiye'de
ilk sergi ise 27 şubat 1863 tarihinde Sultan Ahmed Meydanı'nda Sultan Abdülaziz'in
de katıldığı bir
törenle açılan "Sergi-i Osmani"
dir. Çeşitli el sanatları ile tarım ve sanayi ürünlerinin yer aldığı bu
sergiye
İmparatorluk sınırları içinde kalan
ülkelerden olduğu gibi bazı Avrupa ülkelerinden de katılımlar oldu.
İstanbul'a
ilk tünel yine Sultan Abdülaziz zamanında Fransız Mühendis Emile Gavand
tarafından yapıldı ve bu
tünel 17 Ocak 1874 günü hizmete
girdi. Dünyanın üçüncü yeraltı treni olan bu tünel 575 metre uzunluğunda
ve
7 metre genişliğindedir.
Türkiye'de
Meşrutiyet'in ilk ilanı, 23 Aralık 1876 (Sultan İkinci Abdülhamid).
İlk olarak
Sultan İkinci Abdülhamid döneminde açılan okullar: Mekteb-i Hukuk-i
Şâhâne (Hukuk),
Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne (Tıp),
Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne (Siyasal Bilgiler), Mekteb-i Şâhâne
Hendese-i Mülkiye (Teknik Üniversite),
Halkalı Yüksek Ziraat Mektebi,
Orman ve Madenler Mektebi.
Haydarpaşa
- İzmit - Ankara demiryolu ilk olarak 1888 yılında İkinci Abdülhamid'in
Almanya'dan aldığı mâli
destekle gerçekleştirildi. Ankara
- Bağdat demiryolu hattının yapımına girişildi.
İlk Boğaziçi
Köprü Projesi de Sultan İkinci Abdülhamid döneminde yapıldı. 1900 yılında,
Anadoluhisarı ile
Rumeli Hisarı arasında bir köprü
kurulması için Bosphorus Railroad Company adlı şirket çalışmalara başladı.
Köprü üzerine demiryolu döşenmesi
de planlanmıştı. Böylece, Avrupa,dan kalkan bir tren Bağdat'a kadar
gidebilecekti. Ancak iç karışıklıklar
ve Sultan Abdülhamid'in tahttan indirilmesi o zaman için bu projenin
gerçekleştirilmesine engel oldu.
|