Tasavvuf Bahçesi

"Şeyhi olmayanın şeyhi şeytandır" üzerine

ŞEYHİ  OLMAYANIN  ŞEYHİ  ŞEYTANDIR

Tasavvuf  ve  manevi  terbiyeden  kaçanlar,  meşhur  bir  sözle  uyarılırlar:  “Mürşidi  olmayanın  mürşidi  şeytandır.”  Büyük  veli  Beyazid-i  Bistamî  (K.S.)’ye  ait  bu  söz,  doğrusu  hassas  bir  konuya  işaret  ediyor.  Öyle  ya;  eğer  bu  ifade  dinî  bir  delile  dayanıyorsa,  gerçek  bir  mürşidin  talebesi  olmayan  herkesin  durumu  yeniden  gözden  geçirilmeye  muhtaç.... 
                Eğer  bir  tecrübe  ve  gözleme  dayanıyorsa,  tecrübe  bir  ilimdir,  ve  bir  hakikat  payı  aranması  gerekir.  Bu  sık  kullanılan  ifade,  “bir  mürşidin  elinden  tutanlar  şeytanın  elinden  kurtulmuş  mu  oldular?  Biz  öyle  şeyhleri  gördük  ki,  şeytanı  hiç  aratmıyorlar!  Hem  iyi  de  olsa  şeyh  bir  peygamber  mi  ki,  ona  uymayanlar  iflâh  olmasın?  Biz  Kur’an  ve  Sünnet’ten  başkasına  uymayız”  itirazıyla  karşılanagelmiştir.  Bu  meselenin  iç  yüzünü  incelemek  için  şüphesiz  en  doğru  yol,  konuyu  yanılmaz  iki  şahidin,  yani  Kur’an  ve  Sünnet’in  ölçülerine  göre  ele  almak...  Önce  şunu  belirtelim  ki  tasavvuf  ehli,  mürşid  deyince  gerçekten  kendisine  uyulmaya  layık  bir  Allah  dostunu  kasdederler.  Gerçek  mürşid  alimdir,  ariftir,  takva  ve  edebte  zirvedir,  nur  ve  feyiz  sahibidir.  Ayrıca  insan  terbiyesinde  ehliyetli  ve  irşad  işinde  izinlidir.  Hz.  Peygamber  (A.S.)’in  vârisidir.  Çünkü  kendisi  terbiye  olmamış  bir  kimsenin  başkasını  terbiye  edemeyeceği  açıktır.  İkinci  olarak,  mürşid  deyince  tek  bir  insan  değil,  o  insanının  etrafında  toplanmış,  gönlünü  ve  yönünü  Allah’a  çevirmiş  bir  cemaat  akla  gelmelidir.  Çünkü  gerçek  mürşid,  takva  yolunda  bir  imamdır  ve  kendisine  uyanlar  için  emin  bir  rehberdir.  Böyle  bir  mürşidin  elinden  tutan  kimse,  aynı  zamanda  birçok  mümin  kardeşiyle  Allah  yolunda  el  ele  tutmuş  demektir.  Şeytana  karşı  bu  ne  büyük  bir  kuvvet  ve  ne  sağlam  bir  siperdir!  Kâmil  mürşidden  kaçmak,  böyle  bir  cematten  uzaklaşmak  ve  dini  yalnız  başına  yaşamaya  çalışmak  demektir.  Bu  ise  ne  kadar  zevksiz  bir  iş  ve  desteksiz  bir  gidiştir!  Tasavvuf,  topluca  tevbe  etmek,  birlikte  zikretmek,  şeytanlara  karşı  birleşmek,  hak  için  birbirini  desteklemek  ve  cemaat  halinde  Allah  yolunda  yürümektir.  Kur’an’ın  ve  Rasulullah’ın  uyarıları  “Mürşidi  olmayanın  mürşidi  şeytandır”  sözü,  Hz.  Kur’an’a  aykırı  değildir;  aksine  birçok  ayet  tarafından  desteklenmektedir.  Çünkü,  tek  başına  kalan  bir  kimesenin  insan  ve  cin  şeytanlarına  yem  olacağına  Kur’an’daki  pek  çok  ayet  işaret  etmektedir.  Allahu  Tealâ,  kendi  yolunda  topluca  hareket  etmemizi  emrediyor.  Parçalanmayı,  dağılmayı,  tek  başına  kalmayı  yasaklıyor  (Al-i  İmran/102-103).  Bunun,  düşmanlar  karşısında  zayıflık  ve  mağlubiyet  sebebi  olacağını  belirtiyor  (Enfal/46).  Cenab-ı  Hak  hepimizi  gerçek  takvaya  çağırıyor  ve  bunun  için  sadık  kullarla  beraber  olmamızı  istiyor  (Tevbe/119).  Allah’ın  zikrinden  kaçanların  şeytanın  kucağına  düştüğünü  de  Kur’an-ı  Kerim  şöyle  ifade  ediyor:  “Her  kim  Rahman  olan  Allah’ın  zikrinden  gafil  kalırsa,  biz  ona  bir  şeytan  musallat  ederiz;  o  şeytan  ondan  hiç  ayrılmaz.  Bu  şeytanlar  onları  doğru  yoldan  alıkoyarlar,  onlar  ise  kendilerinin  doğru  yolda  olduklarını  sanırlar.”  (Zuhruf/36-37)  “Rehberi  olmayanın,  tek  başına  kalanın  rehberi  şeytandır”  sözü,  bir  çok  hadis-i  şerifin  ortak  manasını  da  ifade  etmektedir.  Şöyle  ki,  Rasulullah  (A.S.)  Efendimiz,  şeytanın  insan  kurdu  olduğunu,  herkese  pusu  kurduğunu  ve  cemaattan  ayrılan,  tek  başına  kalan  kimseyi  kolayca  yuttuğunu  haber  veriyor.  İşte  Rahmet  Peygamberi’nin  uyarıları:  “Şeytan  insan  kurdudur;  sürüden  ayrılan,  tek  başına  kalan  koyunu  dağdaki  kurt  nasıl  kaparsa,  cemaatten  ayrılan  kimseyi  de  şeytan  öylece  kapar.”  (Ahmed,  Tabaranî)  “Sizin  cemaat  halinde  bulunmanız  gerekir.  Ayrılıktan,  tek  başına  kalmaktan  sakının.  Şüphesiz  şeytan  tek  başına  kalanla  beraberdir.  O,  (Allah  için  beraber  olan)  iki  kişiden  uzak  durur.”  (Tirmizî,  Ahmed,  Hakim)  “Şüphesiz  Allahu  Tealâ,  ümmetimi  sapık  fikir  ve  fitne  üzerinde  bir  araya  getirmez.  Allah’ın  eli  (rahmet  ve  desteği)  cemaatin  üzerindedir.  Kim  cemaattan  ayrılırsa  ateşe  düşer.”  (Tirmizî,  Tabaranî)  Bu  mealdeki  hadislerin  ortak  manası  ve  uyarısı  şudur:  Dini  tek  başına  yaşamaya  kalkmayın.  Allah  yolunda  birlik  olun,  alimlere  uyun,  takva  üzere  giden  cemaata  sımsıkı  yapışın.  Tek  başına  kalanın  kalbini  şeytan  sarar,  yolundan  alıkoyar  ve  kolayca  zarara  sokar.  Bu  düşmana  karşı  birlik  kalesine  girin,  Allah  sevgisini  siper  edinin  ve  ölene  kadar  böyle  gidin.  Emniyetiniz  budur.  Şu  halde  “başında  bir  rehberi  olmayanın  rehberi  şeytandır”  sözü  Kur’an  ve  Sünnet’e  aykırı  değildir.  Tecrübeler  de  onu  desteklemektedir.  Bir  üstada  gitmeden,  alim  bir  rehberi  bulunmadan,  peygamberlerden  başka  kâmil  olan  kimse  yoktur.  Maddi  sanat  ve  fenlerde  de  durum  aynıdır.  Başında  bir  usta  olmadan  hiçbir  çırak,  kolay  kolay  usta  olamaz.  Arifler  demişlerdir  ki:  “Kendi  başına  büyüyen  ağaç  yaprak  açar,  fakat  meyve  vermez.  Verse  de  meyvesi  yenmez.  Bir  edeb  ehlini  görmeyen  gerçek  edeb  nedir  bilmez.  Bildikleri  de  kendisine  yetmez.”  Kur’an  ve  Sünnet’i  rehberle  yaşamak  Bazıları,  “Biz  Kur’an  ve  sünnete  uyduktan  sonra  niye  sapıtalım  ki?  Bizim  emniyetimiz  mürşide  değil,  Kur’an  ve  Sünnet’e  uymaktır.  Mürşide  ve  müridlerine  lazım  olan  da  bu  değil  mi?”  diye  soruyorlar.  Evet,  hepimiz  içimiz  ve  dışımızla  ilahi  hükümlere  uymakla  mükellefiz.  Kâmil  mürşidlerin  bundan  başka  bir  hedefi  yoktur.  Bütün  mesele,  her  durumda  Kur’an  ve  Sünnet  çizgisinde  giden  Allah  adamı  olabilmektir.  Buna  ihsan  makamında  kulluk  denir.  Acaba  bunun  en  güzel  yolu  nedir?  Sadece  okumak  mı,  yoksa  yolu  bilene  uymak  mı?  Mesafesi  uzun,  engelleri  çok,  tehlikeleri  fazla,  her  yanı  gizli  düşmanlarla  çevrili  bir  yolu,  sadece  tarifle  mi  gitmek  emniyetlidir,  yoksa  yolu  bilen  bir  rehberle  mi?  Bu  yol,  insanın  benliğini  aşıp  hakikatına  ulaşma  yoludur.  Bu  yoldaki  en  büyük  engel  insanın  nefsidir.  Bu  yol,  Alemlerin  Rabbi’ne  gerçekten  kul  olma  yoludur.  Onun  etrafı  düşmanlarla  doludur.  Yalnız  gidilmez,  yol  çok  uzundur.  Şeytandan  yakayı  sıyırmak  mümkün  mü?  Kur’an-ı  Hakim  bildiriyor  ki,  şeytan,  ölene  kadar  hiç  kimseden  elini  çekmez,  ümidini  kesmez,  Bunun  için  yemini  vardır  (Sa’d/80-83).  O  peygamberlere  bile  hile  yapmak  ister,  ancak  Allah’ın  nuru  onu  engeller  (Hac/52).  Kâmil  mürşidler  şeytanın  baş  düşmanıdır;  onlara  yanaşmak  ister,  karşısında  yine  ilahi  nuru  bulur;  siner,  kaçar.  Çünkü,  onlar  Alemlerin  Rabbi’ne  teslim  olmuşlardır.  O  da  onları  özel  himayesine  almıştır  (Nahl/99,  İsra/65).  Şeytanın  şerrinden  peygamberler  ve  veliler  ancak  Allah’ın  yardımıyla  emin  oldular.  Yolu  bir  kere  Mekke’ye,  beş  defa  tekkeye  uğrayan  bir  müslüman  ondan  kurtulduğunu  nasıl  düşünebilir?  Mürid,  Allah’a  yönelen  kimse  demektir.  Şeytan  en  fazla  bu  kimselerle  uğraşır.  Bunun  için  her  yolu  dener.  En  iyi  yaptığı  iş  vesvese  vermektir.  Açıkça  günaha  sokamadığı  müridi,  yaptığı  hayırlı  amelleri  ile  azdırmaya  çalışır.  Ancak,  mürşidine  ve  cemaatine  bağlı  sadık  bir  müridin  bir  tane  şeytanı  varsa,  binlerce  dostu  ve  yardımcısı  mevcuttur.  Onların  bereketiyle  hastalığını  anlar,  ilacına  koşar.  Ancak,  kalbini  değil  cebini  düşünen,  din  değil  dünya  derdine  düşen,  niyeti  sakat  olduğu  halde  sadık  görünen  kimseler,  şeytanın  maskarası,  müslümanların  yüzkarasıdır.  Bunlar  mürşid  değil  şeytandır,  mürid  değil,  münafıktır.  Ve  onlar  bizim  konumuz  dışındadır.  Tek  başına  hakikatı  arayan  kimse  yorulur,  çoğu  zaman  şeytanın  oyuncağı  olur.  Şeytan  bu  insana  açıktan  günah  işletemez  ise,  yaptığı  hayırlara  yönelir.  Bu  yolla  mümini  zarara  sokmaya  çalışır,  bunu  da  genelde  başarır.  Şeytan  ilim  sahiplerine  daha  çok  gizli  günahları  işletir.  Onu  gösteriş,  kin,  kibir,  hased,  gaflet,  eşyaya  aşırı  muhabbet,  makam  hırsı,  kendini  beğenme,  ameli  ile  övünme,  insanları  küçük  görme  gibi  tesbiti  güç,  tedavisi  zor  günahlara  daldırır.  Başında  bir  mürşidi,  çevresinde  kendisini  uyaracak  kardeşleri  olmayan  kimse,  asıl  halini  anlamadan  ve  bir  çaresine  bakamadan  ölür  gider.  Sonuçta  insan  ağlar,  şeytan  güler.

(Dr.Dilaver  Selvi)

Günün Sözü

"“İnsanların arasını düzeltmek için, hayır haber ulaştıran –veya hayır söyleyen– kimse yalancı değildir.” (Hadîs-i Şerif—Müttefekun aleyh)"
Telif Hakkı © 2024 Open Source Matters. Tüm Hakları Saklıdır.
Joomla!, GNU Genel Kamu Lisansı altında dağıtılan özgür bir yazılımdır.