Emanet ve Ehliyet

MİRÂSTA "ANNE-BABA BİR KIZKARDEŞİN" DURUMU

Ayrıntılar

Kategori: Emanet ve Ehliyet

Gösterim: 3574

1938  Daha önce de (çizelgede) belirttiğimiz gibi "Anne-baba bir kızkardeşin" (uht liebeveyn-uht lehûma) mirâsta beş hali vardır. Birinci hali şudur: Mûrisin (ölen kimsenin) oğlu veya kızı, oğlunun ilânihaye oğlu veya kızı, yahud babası, yahud sahih dedesi bulunmayıp da, bir tek anne-baba bir kızkardeşi hayatta olursa terikenin yarısını (1/2) alır. Kur'ân-ı Kerîm'de (En-Nisâ: 176): "Habibim senden fetvâ isterler. De ki; Allah, babası ve çocuğu olmayanın mirâsı hakkında hükmü (şöylece) açıklar: Eğer çocuğu (ve babası) olmayan bir erkek ölür, geride (Anne-baba bir) bir tek kızkardeşi kalırsa mirâsın yarısı onundur" hükmü beyan buyurulmuştur. Ayetteki "uht" (Kızkardeş) kelimesi; anne-baba bir baba bir kızkardeşi ifâde eder. Bu konuda icmâ vardır.(74) Zira anne bir kardeşler için; En Nisâ Sûresi'nin onbirinci ayeti vardır. Şimdi diyelim ki Mehmed Efendi öldü!.. Geriye karısı, anne-baba bir kızkardeşi ve amcası'nın oğlu kaldı. Mesele şöyledir:

İkinci hali şudur: Mûrisin (ölen kimsenin) oğlu, kızı, oğlunun oğlu, oğlunun kızı, babası, dedesi olmayıp da, iki veya daha fazla anne-baba bir kızkardeşi bulunursa terikenin üçte ikisini (2/3) eşit olarak paylaşırlar. Kur'ân-ı Kerîm'de: "Eğer (aynı şartlarda kalan) kız kardeş, iki (veya daha fazla) ise, erkek kardeşinin bıraktığının üçte ikisi onlarındır" (En Nisâ: 176) buyurulmuştur. Mesele şöyledir.

Üçüncü hali şudur: Mûrisin (ölen kimsenin) oğlu, ilânihaye oğlunun oğlu veya babası yahud dedesi olmayıp da; anne-baba bir erkek kardeşleri ile beraber kız kardeşleri bulunursa, müşterek asabe olurlar. Terikeyi aralarında ikili-birli bölüşürler. Kur'ân-ı Kerîm'de (En Nisâ: 176): "Eğer (yine aynı şartlarda) erkek ve kız kardeşler ise; o zaman erkek kardeşin hissesi, iki kızın hissed kadardır" buyurulmuştur. Bu ayette; kız kardeşlerin hissesinin belirlenmesi, erkek kardeşle birlikte asabe olacağına delâlet eder. Farzedelim ki Cemil Efendi öldü!.. Geriye karısı, üç kız kardeşi ve iki erkek kardeşi vâris olarak kaldılar. Bu durumda mesele şöyledir:

Dördüncü hali şudur: Mûrisin (ölen kimsenin) anne-baba bir kızkardeşi; mûrisin kızı veya oğlunun kızı ile birlikte mirâsçı olursa, sadece asabe hissesini alır. Zira Resûl-i Ekrem (sav): "Kız kardeşleri, kızlarla birlikte olunca asabe yapınız"(75) buyurmuştur. İbn-i Mesûd (ra)'dan; Resûl-i Ekrem (sav)'in bu şekilde tatbikat yaptığı rivayet edilmiştir. Farâzedelim ki; Ali efendi öldü!.. Geriye karısı, kızı ve anne-baba bir kızkardeşi kaldı. Mesele şöyledir.

Beşinci hali şudur: Mûrisin (ölen kimsenin) anne-baba bir kız kardeşleri, mûrisin oğlu, oğlunun oğlu, babası veya dedesi bulununca, terike'den hiçbirşey alamazlar. Sâkıt olurlar. Zira Kûr'an-ı Kerim'de (En Nisâ: 176): "Ölen kimsenin oğlu veya kızı bulunmaz da, bir tek (Anne-baba bir veya baba bir) kız kardeşi olursa, mirasın yarısı onundur" buyurulmuştur. Ayette anne-baba bir kız kardeşin mirâstan hisse alabilmesi; mûrisin (ölen kimsenin) oğlunun veya kızın bulunmamasına bağlanmıştır. Diyelim ki; Arif efendi vefat etti!.. Geriye karısı, oğlu ve anne-baba bir kız kardeşi kaldı. Mesele şöyledir.

• Önceki
• Sonraki