Bir günde mutlaka yenil(me)mesi gerekenler
- Ayrıntılar
- Kategori: Yiyecek ve içecek
- Gösterim: 1722
Sağlıklı yaşam uzmanları, yıllardır insanlara 'bir günde mutlaka yenilmesi gerekenler' başlığında uzunca bir liste sunuyor. Bu listelerde genellikle ara öğünler sıralanıyor.
Ancak kimse "Eğer bir gün içerisinde bütün bunları yemeye kalkarsak, içimiz dışımız yemek olacak! Ana öğünlere yer kalmayacak" demiyor. Biz işin içine biraz da muziplik katarak bu konuyu diyetisyenlere sorduk. Hatta daha da ileri giderek, uzmanların verdiği sağlıklı yaşam ürünlerini topladık ve oturup yedik. Doğrusunu isterseniz 'bir günde mutlaka yenilmesi gereken ara öğünleri' yedikten sonra ana öğünlere yerimiz kalmadı. Midemiz de, kafamız da iyice karıştı...
Yemeğe düşkün, ağzının tadını bilen bir milletiz. Karnımızı doyurmaktan ziyade zevk için yiyenlerdeniz yani. Bu sebepten midir nedir, akşam yatmadan sabah ne yiyeceğimizi, kahvaltıdan hemen sonra da akşama ne yemek pişireceğimizi düşünürüz. İşin içine son yıllarda bir de 'sağlıklı ve doğru beslenme' anlayışı girince uzmanlar tarafından tam bir bilgi bombardımanına tutulduk.
Günde şu yiyecekten şu kadar tüketmeli, şunları muhakkak yemeli, şunları azaltmalı vs, vs... Mesela günde mutlaka 2,5 litre su içmeli, badem, ceviz, fındık, süt, peynir, ayran, çay, kahve, sarmısak, maydanoz, beş porsiyon da meyve tüketmeliymişiz. Dünyaca ünlü uzmanlarımız Prof. Dr. Mehmet Öz ve Prof. Dr. Osman Müftüoğlu da işin içine girince önümüzde 'bir günde mutlaka yenilmesi gerekenler' başlığı altında kocaman bir liste oluşuyor. Eğer bir gün içerisinde bütün bunları yemeye kalkarsak, iş güç yapmaya vaktimiz kalmayacak, varsa yoksa yiyip içeceğiz.
Bütün bunlar yetmiyormuş gibi uzmanlar ısrarla 'Yeme düzeninizi üç ana ve üç ara öğün olarak tayin edin!' tavsiyesinde bulunuyor. Tamam, üç ara öğünde 'bir günde mutlaka yenilmesi gereken'leri yedik diyelim. Peki bunları yedikten sonra midemizde ana öğünlere yer kalacak mı? Daha da ötesi, ya yersek kilo almaz mıyız? Bütün bunlara ek olarak bir de öğrenciler, hamile bayanlar, emziren anneler için daha özenli menüler tavsiye ediliyor. Kafalar gitgide karışıyor, daha fazla karışmadan listemizi elimize alıp ünlü beslenme uzmanlarının bu konudaki görüşlerini aldık.
Her bilginin doğru verilmesi ve doğru algılanması gerekir!
Diyetisyen Taylan Kümeli, bu konuda büyük bir bilgi kirliliği yaşandığını ve bunun insanları yanlış noktalara ulaştırabileceğini vurguluyor. Mesela günde 12 bardak su içmenin faydalı olduğu bilimsel bir gerçektir ama öyle insanlar vardır ki günde 3 bardak içmesi daha doğrudur. Yani kişilerin yaşı, boyu, kilosu, genetik yapısı, beslenme alışkanlıkları ve sağlık durumu (hastalık vs. var mı?) göz önünde bulundurularak kendilerine özel bir günlük yeme programı oluşturulmalı. Taylan Kümeli her bilginin doğru verilmesi ve doğru algılanması gerektiğinin de altını çiziyor. 'Günde mutlaka iki bardak süt için' derken; süt ürün grubundan ayran, yoğurt veya kefiri de bu listeye sokmak gerekiyor. 'Günde bir avuç fındık, 5 adet ceviz veya 40 gram badem yemeli' mi? Yemeli evet, ama hepsini bir günde değil. Bu gıdaların yağ oranı yüksek olduğu için ya birini tercih etmeli ya da ceviz+fındık+badem= 40 gram dengesi güdülmeli.
6 mandalina yenilebilir ama 6 incir yememelisiniz
Dyt. Taylan Kümeli: İnsanlar kendi bedenlerini çok iyi tanımalı. Bedenlerinin neye ihtiyacı olduğu konusunda seçici ve farkındalıklı bilgilendirmeleri dinlemeli. Günde beş porsiyon meyve çok yuvarlak bir söz. Glisemik indeksi yüksek meyvelerden (incir, kavun, muz, üzüm vs.) beş porsiyon yenmez. İki mandalina bir porsiyondur, dolayısıyla günde 6 mandalina yiyebilirsiniz. Ama 6 tane incir-kavun-üzüm (salkım olarak) ya da muz yiyemezsiniz. Bu açıklamalar yapılırken detayları da kullanmak gerekir. Yüksek tansiyon hastasıysanız, kalp rahatsızlığınız, panik atak ve taşikardiniz (kalbin dakikada 90'dan fazla atması) varsa kahve içmemelisiniz. Anemik bir hastaysanız çay içmemeniz veya az miktarda C vitamini ile tüketmeniz gerekir. Bunların dışında çay ve kahvenin zararını vurgulayan bilimsel bir veri yok. Bu problemleriniz yoksa günlük belirli miktarda tüketilebilir, şekersiz içilirse daha iyi olur tabii.
Üç porsiyon meyve iki porsiyon sebze
Dyt. Dilara Koçak: Dengeli beslenme her besinden ölçülü miktarda yemeyi esas alır. Elma faydalıdır ama günde 3-4 porsiyon meyve yeme hakkımız olduğu düşünülürse bunun tamamını elma ile doldurmamak gerekir. 3 adet kuru kayısı bir porsiyon meyveye eşittir, istenirse meyve hakkınızı bu şekilde kullanabilirsiniz. Şekersiz süt ve krema katkısız olmak şartıyla günde iki fincan kahve içilebilir, çay da aynı şekilde tüketilebilir. Mide hassasiyeti yoksa günde bir diş sarmısak yenilebilir. Yetişkinler haftada 2-3 kez yumurta yiyebilir, çocuklar ise her gün tüketebilir. Günlük üç porsiyon meyve, iki porsiyon sebze genel sağlık önerisidir.
Bir günde neler yemeliymişiz neler?
25 gr zeytinyağı: İdrarda hücrelere zarar veren maddeleri yok ediyor, kalbi koruyor, iyi kolesterol oranının artmasını sağlıyor, kanseri önlüyor.
5 adet ceviz: Beyin ve zekâ gelişimini destekler, vücuda enerji verir, hafızayı güçlendirir, hazımsızlığı-ishali ve kabızlığı giderir.
Bir avuç fındık: Vücuda güç ve enerji verir, kalp ve damar sağlığı açısından faydalı, kansızlığı önler, kemik gelişimini destekler.
40 gr badem: Kalbi hastalıklara karşı koruyor, E vitamini bakımından zengin, antioksidan ve yaşlılık önleyici.
1 diş sarmısak: Kanın pıhtılaşmasını engelliyor, tansiyonu dengeliyor, antibiyotik görevi görüyor.
3 elma: Kötü kolesterolü düşürüyor, kanı temizliyor, deri hastalıklarına iyi geliyor, idrar söktürücü özelliği sayesinde böbrekleri korur, karaciğer-mide ve beyne olumlu etkileri var.
5-6 adet kuru kayısı: Cildi besler, nemlendirir ve yumuşatır, kabızlığı önler, bedensel ve zihinsel yorgunluğu giderir.
1 tutam maydanoz: C vitamini deposu, mide ve bağırsak gazlarını giderir, kanı temizler, toksinleri vücuttan atar, kum-böbrek taşı- tansiyon ve damar sertliğine karşı etkili.
2,5 litre su: Enerji verir, metabolizmayı hızlandırır, kilo vermeye yardımcı olur, cildi yumuşatır ve taze tutar, vücuttaki birçok organı temizler, stresi yok eder, yorgunluğu giderir, vs.)
İki fincan kahve: Beyni kolesterolün zararlarından korur.
Üç bardak çay: Göğüs kanserini önlüyor, felç riskini azaltıyor.
3-4 bardak yeşil çay: Metabolizmayı hızlandırıyor.
İki bardak süt: Kemik erimesi ve bağırsak kanserini önler, kalsiyum ihtiyacını karşılar, dişleri ve kemikleri kuvvetlendirir.
5 porsiyon meyve: Bilumum vitamin ihtiyacı için...
Haftada üç kez balık: İçindeki omega-3 kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucu bir kalkan, kolesterolü dengeliyor, zihin gelişimi ve öğrenme kolaylığı sağlar, tümör oluşumunu nörolojik ve psikolojik rahatsızlıkları engeller.
Haftada 3-4 kez yumurta: Yumurta sarısındaki A vitamini göz, diş ve kemik gelişimi için önemli. Çok az yiyecekte bulunan D vitamini yumurtanın sarısında bulunur ve çocukların kemik gelişimi için çok önemli. İçerisinde 13 adet vitamin ve mineral bulunuyor.
Dilek Güray
