Şaştım Aşı
- Ayrıntılar
- Kategori: Lezzet ve tarz
- Gösterim: 2809
Anadolu’nun dört bölgesinde gerçekleştirdiğim yemek derleme çalışmaları süresinde ne güzelliklerle karşılaştım. Yörelerin yemek kültürü ile beraber Anadolu insanının gönül zenginliğini de tanıdım...
Bütün içtenlikleriyle sundukları yemekler; yapımı uzun süren yemekler için ertesi güne kalmamı, evlerinde misafirleri olmamı isteyenler; o an mutfaklarında bulunmayan yemeği komşularından alıp getirenler ve daha neler neler…
Anadolu insanının inancına göre, misafir Tanrı’nın elçisidir, ondan gelmektedir ve gönlü kıldan incedir; bu nedenle ona büyük izzet, ikram yapılmalıdır. Konuklara çeşitli ikram türleri arasında ilginç olanlardan biri de İç Anadolu Bölgesi’nde rastladığım “Þaştım Aşı” geleneğidir.
Kayserili bir kaynaktan derlediğim şaştım aşı, habersiz gelen konuğa evde bulunan yiyecek maddeleriyle bir sofra hazırlamaktır. Elli yıl öncesinde şimdiki gibi her mahallede market ve manavlar bulunmazdı. Her hanımın marketi, evindeki kileriydi. Çeşitli küplerde sıralanmış et kavurmaları, bağ bahçe meyve sebzeleri. Bahçedeki inekten elde edilmiş süt, yağ, yoğurt, kümesten toplanan günlük yumurtalar her an hazır, nazırdı. Ev hanımı sabahtan yemekli misafir geldi mi hiç telaşa kapılmaz, mükemmel bir sofra hazırlayabilirdi. Çocukluğumda çok yaşadığım şaştım aşı geleneğinin birinde evine gittiğimiz dar gelirli bir hanım, hemen kümese yöneldi, yumurtaları topladı. Kulaklıya erittiği tereyağının içine yumurtaları teker teker kırarak ve tahta kaşıkla karıştırarak katılaştırıp, pilav kubbesi haline getirdi ve porselen tabağa çıkardı. Gelininin ayran, soğan piyazı, turşu, dimnit üzümü ve tandır ekmekleriyle hazırladığı sofraya pişirdiği yumurtayı getirdi ve hayatımda unutamayacağım bir tadı önümüze koydu; herkes parmaklarını beraber yedi!…
Yıllar sonra, iş başıma kalıp da, yemek yapmak için mutfağa girme zamanım geldiğinde hep şaştım aşı aklıma gelir, ne yapabileceğimi düşünürdüm ve çeşitli şaştım aşları hazırladığım oldu… Tabii, benim şaştım aşlarım bağ bahçe ürünleri değil market ürünleriyle gerçekleşti; ama konuklarım memnuniyetlerini belirtecek kadar naziktiler… 1989 yılında İngiltere’de yayımlanan kitabımda yemeklerle birlikte Anadolu’nun zengin yemek kültürünü de vermek istedim ve şaştım aşı geleneğinden de söz ettim. Okuyuculara “Yolunuz Konya’ya düşerse kapımı çalmaktan çekinmeyin, her Anadolu insanı gibi benim de evimde size hazırlayabileceğim bir şaştım aşı bulunur.” diye seslendim. Gelen oldu mu, diyeceksiniz. Evet, Kanadalılar başı çekerek gelenler oldu; ancak, kapıyı çalarak değil, çok modern bir şekilde… Önce bir e-mail geliyor sonra kapımı çalıyorlardı. Ama ben onları dostlarımın evine habersiz götürüyordum ve gerçek şaştım aşını orada yaşıyorlar ve hayretler içinde kalıyorlardı.
Allah’a bin şükür, misafire izzet, ikram geleneğimiz hâlâ devam ediyor ve gönül güzelliklerimizi dostlarımızla paylaşıyoruz. Sizleri İngiltere’deki kitabımda “Nevin’in Þaştım Aşı” adıyla verdiğim şaştım aşı tarifesiyle baş başa bırakıyorum…
Yapılışı: Yağla soğanı hafif ateşte 2-3 dakika kavur, salçayı ilave et, çevir. Sebzeleri ilave et, 2-3 dakika kavur, tuzu, şekeri at, suyu ilave et, kapak ört. Çok hafif ateşte 15-30 dakika sebzeler yumuşayıncaya kadar pişir, ılıyınca tabağa düzenle.
Sarımsağı tuzla döv, yoğurdu su ile ez, hepsini karıştır, yemeğin üzerine gezdir. Yüzüne biber veya haspir serp.
Nevin’in Þaştım Aşı
MALZEME:
4 kişilik
¼ su bardağı zeytinyağı
1 soğan (ince kıyılmış)
1 tatlı kaşığı domates salçası
1 kabak (kuşbaşı doğranmış)
1 patlıcan (kuşbaşı doğranmış)
4-5 biber (iri doğranmış)
3 domates (kabukları alınıp doğranmış)
1 tatlı kaşığı tuz
1 tatlı kaşığı şeker
¼ su bardağı su
Üzerine
1 su bardağı süzme yoğurt
1 su bardağı su
2 diş sarımsak
1tutam tuz
Yüzüne
1 tatlı kaşığı kırmızıbiber veya haspir
Nevin Halıcı - Zaman Pazar
